Coöperatie Stationspark Deurne: Model voor versterken leefbaarheid in landelijke gebieden
Wonen in landelijk gebied heeft veel pluspunten – ruimte, betaalbare woningen, gemeenschapsgevoel – maar leefbaarheid en voorzieningenniveau vormen vaak de achilleshiel. Juist daarom is het initiatief Coöperatie Stationspark Deurne zo waardevol. Michel Lintermans is de drijvende kracht achter deze coöperatie, met inmiddels al heel wat mooie resultaten. Een landelijke uitrol lonkt.
Van een vliegende start was geen sprake toen Michel Lintermans in 2014 plannen ontwikkelde om rond station Deurne, gelegen in de Peel, de omgeving te verlevendigen en te verfraaien. ‘Een crowdfundingsactie liep uit op een fiasco en NS en ProRail namen het initiatief aanvankelijk niet serieus.’ Dat veranderde toen Lintermans samen met Jip Dohmen en Libor van Bree een gebiedscoöperatie oprichtte en, met hulp van Coopnet (een netwerk van coöperaties), een bijbehorend plan schreef. De gemeente werd enthousiast, er haakten zo’n vijftig bewoners en veertig ondernemingen aan, en ook de houding van NS en ProRail veranderde ten goede.
Sindsdien zijn rond het station diverse voorzieningen gerealiseerd die het gebied leefbaarder maken en ook zorgen voor meer contact tussen mensen. Er is een watertappunt gekomen, een roestvrijstalen fietspomp bij het fietsservicepunt, een boekenkast voor ruilboeken en een fair trade horecagelegenheid. Vermeldenswaard zijn ook diverse acties voor vergroening en verfraaiing van het gebied, waar vaak mensen in een kwetsbare positie bij worden betrokken.
Zo is er een ‘dorpstuin’ aangelegd en zijn er diverse plantacties geweest, onder meer met zonnebloemen langs het spoor. Daarnaast zijn er meerdere blinde muren beschilderd, met inzet van Studio Giftig, dat in graffitikunst is gespecialiseerd. Op een nabijgelegen bedrijfspand is een schildering van 6 bij 60 meter gemaakt. Daarop zijn onder meer bekendheden te zien die een binding met de omgeving hebben, zoals actrice Monic Hendrickx, muzikant Ernst Jansz (van Doe Maar) en Huub van Doorne, uitvinder en oprichter van vrachtwagenfabriek DAF. Ook is er een verwijzing naar de frikandel op de muurschildering te vinden omdat fabrikant Beckers uit Deurne deze populaire snack heeft gemaakt tot wat het nu is.
‘Deurne’ maakt school
Waar veel bewonersinitiatieven na enige tijd uitdoven omdat de initiatiefnemers andere prioriteiten krijgen in het leven, komt Coöperatie Stationspark Deurne alleen maar meer op stoom. En dat blijft niet onopgemerkt. Het heeft inmiddels al in meerdere studies als casus gefungeerd. Als er zoiets is als een ‘methode Deurne’, springen enkele kenmerken in het oog. Ten eerste het feit dat van meet af aan betrokkenheid van de lokale gemeenschap centraal staat. De plaatselijke GGZ, zorgaanbieder ORO (voor mensen met een verstandelijke beperking of ontwikkelingsachterstand), diverse scholen, de Vlinderstichting, Waterschap Aa en Maas, loonbedrijf Kuunders, imkers, zorgboerderij Lindehoeve: ze zijn allemaal bij een of meerdere acties betrokken geweest. Lintermans vindt lokale betrokkenheid en de sociale effecten daarvan zelfs belangrijker dan verfraaiing van het gebied, wat natuurlijk ook cruciaal is.
Professional in de openbare ruimte? Dan lees je Stadswerk Magazine!
Verder valt de projectgerichte aanpak op. Voor ieder initiatief worden mensen en organisaties bij elkaar gebracht en wordt een crowdfundingsactie gestart als er geld voor nodig is. Al is Lintermans wel van plan om voor meer structurele financiering te zorgen. ‘We denken nadrukkelijk aan de introductie van een “revolving fund”, waarbij opbrengsten terugvloeien in het fonds en aangewend worden voor nieuwe investeringen.’ Voor de initiatiefnemer is de Coöperatie Stationspark Deurne inmiddels een echte onderneming geworden.
Landelijke uitrol
Lintermans is momenteel bezig, samen met Jos van Wegen (Coopnet) en Vincent Jacobs (LSA), met het opzetten van een landelijke organisatie voor lokale initiatieven rond kleinere stations: Vereniging Station Lokaal (VSL). ‘In het Verenigd Koninkrijk heb je met CRN (Community Rail Partnerships) al een dergelijke organisatie. Ze schrijven onder meer de Community Rail Awards uit. We hebben daar meerdere keren aan meegedaan en hebben een keer de finale, een derde en een tweede prijs behaald. In Nederland zijn ook op diverse stations – ik heb er momenteel zeventien in beeld – mooie dingen aan het ontstaan, onder meer in Gilze en Rijen, Krabbendijke, Horst-Sevenum en Delfzijl. Met VSL kunnen we dat verder stimuleren.’
Tenslotte: hoog bezoek in het verschiet
Lintermans heeft met Coöperatie Stationspark Deurne duidelijk iets te pakken. Dat wordt inmiddels breed erkend; door NS, ProRail, onderwijsinstellingen en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Dat de belangstelling van het ministerie serieus is, mag blijken uit het feit dat staatssecretaris Vivianne Heijnen in juli 2022 een bezoek brengt.
Van onze partner, Stadswerk Magazine (nummer 4, 2022). Tekst: Michiel G.J. Smit, Redactie Stadswerk Magazine
Foto bovenaan: Smiley.toerist, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
