Corona-effect 4: einde aan grootschalige evenementen
Hoe beïnvloedt de coronacrisis de openbare ruimte op de lange termijn? Toekomstvoorspellingen hebben geen zin, maar toekomstvoorstellingen wel degelijk. In een reeks bijdragen presenteren we de te verwachten Corona-effecten in de vorm van een top 5. Om het een beetje spannend te maken, komt nummer 1, de meest ingrijpende verandering, als laatste aan bod. Vandaag nummer 4 over grootschalige evenementen in de publieke ruimte. Is hier ‘het nieuwe normaal’ wel mogelijk?
Tekst: Michiel Smit (Stadswerk Magazine) en Gert-Jan Hospers (Stichting Stad en Regio)
Geen perspectief op normale herstart
De Zwarte Cross, Lowlands, Sail Amsterdam… door de coronacrisis zijn ze allemaal geannuleerd. Het verbod op grootschalige evenementen in de buitenlucht geldt sowieso tot 1 september, wellicht zelfs totdat er een vaccin beschikbaar is. Voor de evenementensector kan de coronaklap bijna niet groter zijn. Mensenmassa’s, dicht op elkaar gepakt, die een indrukwekkende collectieve ervaring ondergaan – dat is het wezen van festivals en gelijksoortige publieksevenementen. En dan hebben we het nog niet eens over de indirecte risico’s, zoals de kans dat bezoekers besmet worden bij kassa’s, toiletten en drankuitgiftepunten.
Zolang het virus rondwaart, bestaat er voor deze sector geen perspectief op een normale herstart. Ondernemers zonder verzekering of overheidssteun zullen het zwaar krijgen of zelfs failliet gaan. Bovendien is het de vraag wat het psychologische effect van de coronacrisis is. Krijgen we niet een instinctieve afkeer van dicht op elkaar gepakte groepen mensen? Voor de evenementenbranche draait het om niets minder dan haar bestaansrecht.
Crowd management en drive-in festivals
Aan ideeën om grote evenementen toch door te laten gaan geen gebrek. Denk aan het uitdelen van hoepels aan bezoekers om de anderhalvemeterregel te handhaven, het invoeren van geavanceerde vormen van crowd management of het plaatsen van koortsmeetpunten op het terrein. Ongetwijfeld worden er concepten bedacht waardoor festivals gewoon veilig kunnen plaatsvinden. Wie weet komt er wel een spray op de markt die je enkele uren tegen besmettingen beschermt. Maar de oplossing kan ook uit een heel andere hoek komen.
Feit is dat we het nog niet weten. Tot die baanbrekende oplossing er is, blijft de hamvraag hoe je met minder mensen en minder dicht op elkaar toch iets kunt organiseren wat in een behoefte voorziet en wat bedrijfseconomisch rendabel is. Een voorlopige oplossing is een drive-in festival: zittend in je auto en uitkijkend op een groot scherm het event ervaren door het geluid te livestreamen op je autoradio. Het bedrijf Beat Park is met steden in België in gesprek om evenementen op deze wijze coronaproof te organiseren.
Mensen willen nu eenmaal samenkomen
Voor beheerders van de openbare ruimte brengt een grootschalig evenement vanouds veel werk met zich mee. Denk aan de voor- en nazorg van een park waar een festival plaatsvindt. Wekenlang is de locatie niet of nauwelijks toegankelijk. Na het event is de plek vaak vervuild en beschadigd en kost het een hoop tijd, energie en geld om het weer op te knappen. Je zou kunnen zeggen: mooi dat beheerders daarvan nu verlost zijn, er werden voor de coronacrisis sowieso al te veel festivals georganiseerd. Maar dat is een beperkte blik. Want de publieke ruimte is juist bedoeld om menselijke behoeften te faciliteren. Dat het beheer zoveel kost, geeft aan dat de inspanning er blijkbaar toe doet – mensen willen nu eenmaal samenkomen en dat verandert niet.
Evenementen dragen bij aan het plezier en levensgeluk van ons allen, of nu gaat om een groep vrienden die elkaar treffen bij de Zwarte Cross of een opa die met zijn kleinzoon boten gaat kijken bij Sail Amsterdam. In een opiniestuk in De Telegraaf (15 mei) zegt cultuurfilosoof Valkenberg het zo: ‘Zie de leegte op de straten en festivalterreinen niet aan voor een welkome afrekening met de consumptiemaatschappij. De stilte duidt vooral op de afwezigheid van het kleine geluk.’
