Dit zijn de 5 kleinste steden van Nederland
Bij steden denken we al snel aan grote metropolen in de Randstad, zoals Amsterdam en Rotterdam. Het kan echter ook een stuk kleiner. In Nederland is de categorie ‘stad’ namelijk niet in de wet vastgelegd. Hierdoor kan iedere plaats die in de middeleeuwen stadsrechten heeft verworven zichzelf een stad noemen. En daar zitten een aantal behoorlijk kleine plaatsen tussen. Voor wie benieuwd is, hebben wij hier de vijf kleinste steden van Nederland op een rij gezet.
5: Sloten
De meeste Nederlanders kennen Sloten vooral als één van de elf Friese steden van de Elfstedentocht. Tijdens de middeleeuwen was plaats echter een belangrijke vestingstad, met een strategische ligging. Sloten lag namelijk aan de waterweg tussen Sneek en de Zuiderzee, waarmee ze een groot deel van de handelsstroom tussen Friesland en de Hanzesteden beheerste. Hierdoor kreeg de plaats in 1426 stadsrechten, waarmee ze het recht verwierf om verdedigingswerken aan te leggen. Inmiddels heeft Sloten zijn strategisch belang verloren, maar de omwalling is vrijwel geheel behouden gebleven. De plaats telt 715 inwoners en behoort daarmee tot de kleinste steden van Nederland.
4: Eembrugge
Met ongeveer 140 inwoners, staat Eembrugge op de vierde plaats in de lijst kleinste steden van Nederland. Dit plaatsje ligt in de gemeente Baarn, hoewel ook een buurtschap in het nabijgelegen Eemnes dezelfde naam draagt. Op plek waar nu Eembrugge ligt, ontstond rond 1200 een kerkdorp genaamd Ter Eem. In de loop der eeuwen veranderde de naam echter in Eembrugge, naar de brug over de rivier de Eem. Ergens tussen 1336 en 1340 verleende de Bisschop van Utrecht de plaats stadsrechten. Dit was voornamelijk om politieke redenen. De Bisschoppen van Utrecht en de graven van Holland waren namelijk voortdurend met elkaar in conflict en Eembrugge vormde een belangrijke voorpost in deze strijd. Om te voorkomen dat Eembrugge met de vijand in zee zou gaan, verleende de bisschop de plaats stadsrechten. Dit bracht toen immers belangrijke privileges met zich mee (zoals het recht om tol te heffen en zelf recht te spreken).
Op de hoogte blijven van interessante weetjes over de openbare ruimte?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en volg ons op Facebook, dan mis je niks!
3: Bronkhorst
Bronkhorst presenteert zich tegenover toeristen vaak als de kleinste stad van Nederland. Hoewel dit plaatsje misschien niet de allerkleinste is, komt het met zijn ongeveer 100 inwoners toch aardig in de buurt. De stad ontstond als een boerennederzetting rondom Kasteel Bronkhorst, een belangrijke vesting aan de IJssel. Hoewel het altijd een kleine plaats is gebleven, kreeg ze in 1482 toch stadsrechten. Van dit verleden zijn echter weinig sporen meer te zien. Een grote brand verwoestte in 1633 namelijk alle middeleeuwse huizen en in 1920 zijn de laatste resten van het kasteel gesloopt. Alleen de Hervormde kerk is na de brand hersteld.
2: Sint Anna ter Muiden
In tegenstelling tot de meeste andere steden op deze lijst, functioneerde Sint Anna ter Muiden in het verleden ook daadwerkelijk als stad. Deze plaats in Zeeuws-Vlaanderen vormde tijdens de middeleeuwen namelijk een voorhaven van Brugge. Hierdoor ontwikkelde Sint-Anna zich tot een belangrijke handelsstad, die in 1242 stadrechten verwierf. Tijdens de veertiende eeuw verzandde de haven echter, waardoor veel van het handelsverkeer uitweek naar het nabijgelegen Sluis. In 1405 brandde Engelse troepen bovendien de hele stad af, op de kerk na. Sint-Anna zou deze klap nooit meer te boven komen. Tegenwoordig telt de plaats nog 55 inwoners. Vanwege zijn historische bouwwerken, is het stadje in zijn geheel uitgeroepen tot beschermd stadgezicht. Sint-Anna ligt tevens op het meest westelijke punt van Europees Nederland.
1: Staverden
Met ongeveer 30 inwoners, mag Staverden zich de kleinste stad van Nederland noemen. Deze plaats in de buurt van het Gelderse Ermelo is op een wel heel bijzondere manier aan zijn stadsrechten gekomen. In 1298 liet Graaf Reinoud I van Gelderland hier namelijk een stenen huis bouwen. Hij had grootse plannen dit gebied, waarbij hij de nederzetting tot een flinke stad wilde laten uitgroeien. Reinoud vroeg hiervoor alvast stadsrechten aan bij de Duitse Keizer, die deze in 1309 bevestigde. Van deze grootse plannen kwam echter weinig terecht. Reinoud werd in 1318 afgezet en zijn opvolgers gebruikten Staverden alleen als jachtslot.
Vandaag de dag bestaat de ‘stad’ enkel uit een kasteel en enkele bijgebouwen, waar ongeveer 30 mensen wonen. Hiermee voert Staverden niet alleen de lijst met kleinste steden van Nederland aan, maar sinds 2012 is ze ook officieel de kleinste stad van de Benelux.
