Waterketenbedrijf Noordwijkerhout

Afvoer van hemel- en rioolwater wordt steeds duurder, onder andere door klimaatverandering. Daar komt nog bij dat er krachtens het Nationaal Bestuursakkoord Water bezuinigd moet worden op deze gemeentelijke taak.

De gemeente Noordwijkerhout biedt die uitdagingen al jarenlang het hoofd door teparticiperen in het Waterketenbedrijf. Het gevreesde regieverlies bleef uit. Zoals elke Nederlandse gemeente staat Noordwijkerhout voor de uitdaging om fiks te bezuinigen in de waterketen. Het Nationaal Bestuursakkoord Water vereist dat in 2020 landelijk 450 miljoen euro wordt bezuinigd door samenwerking in de keten. ‘Wij zijn in 2002 gestart met een pilot-project waarin het Hoogheemraadschap Rijnland en Dunea (toen Duinwaterbedrijf Zuid-Holland), het rioolbeheer verzorgen in het Waterketenbedrijf’, zegt Marcel Vissers, als wethouder verantwoordelijk voor grondwater en rioolbeheer in Noordwijkerhout. ‘De verantwoordelijkheid en de regie liggen bij ons’, vervolgt Vissers. ‘Rijnland onderhoudt de gemalen en heeft de systeemzorg, Dunea is verantwoordelijk voor de operationele taken.’ Hoofd Openbare Werken Jaap Tuit vult aan: ‘Dit werkt al tien jaar uitstekend en de samenwerking wordt alleen maar beter. Het Waterketenbedrijf ontzorgt ons in de uitvoerende taken, we kunnen putten uit de kennis van het Hoogheemraadschap Rijnland en Dunea én we besparen tijd en geld.’

Expertise bundelen

Het Waterketenbedrijf is een samenwerking tussen Dunea en het Hoogheemraadschap Rijnland en biedt een totaalconcept voor de planvorming, investeringsplanning, aanleg, beheer en onderhoud van het rioolstelsel. De kracht: iedere partij doet waar hij goed in is. Het hoogheemraadschap heeft expertise op het gebied van plan- en beleidsvorming, de afstemming rondom waterkwaliteit, afvalwaterverwerking en onderhoud aan pompen en gemalen. Dunea is een betrouwbare partij met expertise, ervaring en kwaliteit in aanleg, beheer en onderhoud van leidingnetten, moderne ICT en ruime ervaring met ondergronds en projectmatig werken. ‘Voor een kleinere gemeente als Noord-wijkerhout, met zo’n zestienduizend inwoners, is dit echt een uitkomst’, vervolgt Vissers. ‘Voor het beheer van het rioleringsstelsel is specifieke, civieltechnische kennis vereist. ‘Rioleurs’ zijn daardoor moeilijk te werven en als je die kennis al in eigen huis hebt, dan is het bij een kleinere gemeente een éénpitter. Dat is een situatie die ik niet als wenselijk zie want wanneer je vaste kracht vertrekt, loopt ook de expertise het gemeentehuis uit.

Meer regie voor gemeente

Arie van der Plas is beleidsmedewerker en vanuit de gemeente Noordwijkerhout de contactpersoon voor het Waterketenbedrijf. Ook hij is te spreken over de samenwerking. ‘Waar collega’s bij andere emeenten nogal eens achter klachten, meldin-gen en storingen aanhollen, kan ik mij veel meer toeleggen op de regie. Doordat het onderhoud en beheer bij het Waterketenbedrijf ligt, heb ik meer tijd om de diepte in te gaan. Bijvoorbeeld door werkzaamheden goed op elkaar af te stemmen. Ik hoor wel eens dat gemeenten bang zijn om de regierol te verliezen, maar in de praktijk merk ik dat je juist meer regie hebt. Het Waterketenbedrijf is verantwoordelijk voor de uitvoering, ik kan me concentreren op planning en coördinatie. Ik vergelijk het met het ophalen en verwerken van huisafval. Dat is ook een gemeentelijke taak, maar we hebben er geen enkel probleem mee om planvorming, beleidsadvisering en de uitvoering buiten de eigen organisatie neer te leggen.’

Regisseur bespaart op uitvoering

De verenigde expertise in het Waterketenbedrijf levert niet alleen kwalitatieve meerwaarde, ook financieel kan het besparingen opleveren. Een mooi voorbeeld hiervan is de aanleg van een innovatief lamellensysteem in het aan te leggen bergbezinkbassin in de wijk Zeeburg. ‘We hadden al een groot bergbezinkbassin in de wijk getekend’,vertelt wethouder Vissers. ‘Toen we de plannen toetsten bij het Waterketenbedrijf, bleek dat er een andere mogelijkheid was: het regenwater hoefde niet van het riool afgekoppeld te worden en we konden in de wijk volstaan met een veel kleiner systeem met lamellen. Dat heeft ons zo’n anderhalf miljoen euro bespaard. Bovendien is het tegelijkertijd zowel de mooiste oplossing voor de wijk én de meest duurzame oplossing.’

Jaap Tuit vult aan: ‘Je kunt alleen tot een dergelijke oplossing komen wanneer je de kennis in huis hebt, het gebied kent en inzicht hebt in het lokale stelsel. Dat heeft het Waterketenbedrijf en ik zie in de praktijk dat deze adviesrol actief wordt opgepakt.’ Voor Tuit is dit ‘ontzorgen’: ‘Door te werken met de logische partners die het gebied kennen, voorkom je dat je wisselende ingenieurs-bureaus in de arm neemt die van afstand het onderhoud coördineren en uitvoeren.’ Van der Plas vervolgt: ‘In tien jaar tijd hebben weeen vertrouwensrelatie opgebouwd. Ik zit om de zes weken aan tafel met het Waterketenbedrijf in een projectgroepoverleg. We bespreken de planning, financiën en het operationeel plan. Vervolgens kan ik werkzaamheden afstemmen met bijvoorbeeld wegenbeheer en het Waterketenbedrijf stemt ook nog af binnen Dunea en Rijnland, zodat een straat er maar één keer uit hoeft.’

Schaalvergroting

Het Waterketenbedrijf kan ook een uitkomst zijn voor de uitdagingen die het Bestuursakkoord Water met zich meebrengen. ‘Deskundigheid en goed financieel beleid staan centraal’, omschrijft wethouder Vissers. ‘Nu doen we dit met drie partijen: Hoogheemraadschap Rijnland, Dunea en onze gemeente. Wanneer meer gemeenten meedoen, kunnen we vanuit de grotere omvang gezamenlijk opdrachten aanbesteden en bijvoorbeeld tot een gemeenschappelijk calamiteitenplan en beheersprogramma komen.’ Ook beleidsmedewerker Van der Plas onderschrijft dit: ‘Met schaalvergroting kan het Waterketenbedrijf echt op eigen benen staan en ben je niet afhankelijk van bureaus. Of ik niet bang ben om de regie te verliezen? Integendeel: we krijgen een schat aan kennis en houden te allen tijde controle in onze rol als opdrachtgever, ook omdat wij met het Waterketenbedrijf praten over een vaste relatie van intussen tien jaar.’

Door: Rik Visschedijk, De Nieuwe Lijn

Voor meer informatie kunt u de volgende websites bezoeken: www.noordwijkerhout.nl, www.dunea.nl en www.heldeskwater.nl

Dit artikel is afkomstig uit het Stadswerk magazine nummer 5 van het jaar 2012. 

Wilt u zich graag abonneren op Stadswerk magazine? Dat kan hier.

Wilt u meer informatie over de mogelijkheden en prijzen om te adverteren op De Openbare Ruimte of in Stadswerk Magazine? Neemt u dan contact met ons op middels het volgende formulier.