Is waterstof onze toekomst?
De Belgische universiteit KU Leuven kwam onlangs tot een doorbraak die het energielandschap op zijn kop zet. Het team van professor Johan Martens is er na tien jaar onderzoek in geslaagd om 250 liter waterstof per dag te produceren uit één zonnepaneel en dit zonder veel rendementsverlies. Volgens de professor zelf gaat het om een ware revolutie. Waarom is dit dan zo belangrijk? Misschien kent u waterstof nog als het element H uit de chemieles, maar zegt het u verder niets. Daarom bekijken we het onderwerp even van dichterbij.
Een natuurlijke batterij met superkrachten
Waterstof houdt energie vast en werkt dus eigenlijk zoals een batterij. Maar in tegenstelling tot een batterij ontlaadt waterstof niet, wat heel veel nieuwe mogelijkheden opent voor energieopslag. Wind- en zonneparken zijn immers van weerelementen afhankelijk. Met waterstof kan dat verholpen worden; men slaat dan de energie die op wind- of zonrijke dagen geproduceerd wordt op. Dit gebeurt door de overtollige elektriciteit door water te leiden. Het water splitst zich dan in zuurstof en waterstof, en het is dat laatste element dat de elektriciteit dan draagt. Nu wordt energie opgeslagen in gigantische batterijen of via pompstations in stuwmeren. Dit zou door waterstof dus met veel minder impact kunnen. De moeilijkheid is dat waterstof erg vluchtig is, waardoor het winnen van het element zelf tot nu toe arbeidsintensief en niet erg rendabel was. Door het zonnepanneel van de Belgische onderzoekers zou dit dus veel makkelijker en vlotter kunnen. Als er meer waterstof geproduceerd kan worden, kan er ook meer duurzame energie opgeslagen worden en zo creëer je dus een CO2-vrije energieketen. Zowel op grote schaal, voor de energienetten, als op kleine schaal is er nu dus een doorbraak, want waterstof voedt ook een brandstofcel waarop voertuigen kunnen rijden zonder enige uitstoot.
En in Nederland?
Moeten wij dan onderdoen voor onze zuiderburen? Het ziet ernaar uit van niet! Ten eerste werken we nauw samen, bijvoorbeeld via het interregionale project Waterstofregio 2.0 dat lokale initiatieven ondersteunt. Waterstof wordt dan ook op verschillende vlakken al gebruikt in ons land. De provincie Brabant investeert bijvoorbeeld in waterstofbussen en CO2-neutrale vuilniskarren die op waterstof rijden in Breda. Ook het bedrijfsleven blijft niet achter; de start-up Aqua Battery produceert de BlueBattery, naar eigen zeggen de schoonste oplossing ter wereld voor energieopslag. Het enige wat ze nodig hebben voor de energieopslag is water en – u raadt het nooit – tafelzout. Het bedrijf ziet het groots in, ze willen alle schadelijke batterijen – een normale batterij bevat immers zuur – op termijn kunnen vervangen. Ze produceren dus een klimaatneutrale batterij, maar kan zo’n start-up zelf ook volledig CO2-neutraal werken? Dat blijft in onze maatschappij natuurlijk een uitdaging, hoewel je tegenwoordig zelfs huisstijl-producten klimaatneutraal kunt aanschaffen, zoals bij Saxoprint. Een ander interessant Nederlands project, Team Fast, ontwikkelde een autobatterij die werkt op kunstmatig mierenzuur, dat dan via een katalysator gesplitst wordt in koolstofdioxide en waterstof. De waterstof drijft hierop de brandstofcel aan, waardoor de motor werkt. Zo zie je dat waterstof multi-inzetbaar is. Als het daadwerkelijk efficiënter gewonnen kan worden, dan zal het element een grote rol spelen in de duurzame energie van de toekomst.