Uniek participatietraject Lelylijn: voorkeur voor snelle maar groene lijn
De Lelylijn moet vooral voor een snellere verbindingsweg zijn, maar tegelijkertijd zo min mogelijk schade aan de natuur en het milieu toebrengen. Dat is in grote lijnen wat naar voren kwam uit een online burgerraadpleging over de plannen voor deze treinverbinding tussen Amsterdam en Noord-Nederland. Ruim 11.000 mensen hebben op deze raadpleging gereageerd. Vooral de timing van dit participatietraject is bijzonder, het is namelijk voor het eerst dat inwoners al zo vroeg in het proces betrokken worden.
Deze online raadpleging was een initiatief van projectteam Lelylijn, een samenwerking van de rijksoverheid en de regionale overheden van Noordelijk Nederland. Doel hiervan was naar eigen zeggen om een beeld te krijgen wat de inwoners belangrijk vinden aan de Lelylijn. Hierdoor zouden ontwerpers en beleidsmakers tijdens de aanleg van de lijn met de voorkeuren en zorgen van de inwoners rekening kunnen houden. De deelnemers aan de raapleging kregen daarom ook niet zozeer de vraag of ze voor of tegen de Lelylijn waren. In plaats daarvan konden ze via het vraagformulier hun voorkeuren, zorgen en ideeën over het project aangeven.
De resultaten
Bij de raadpleging werden de respondenten in drie categorieën opgedeeld: een groep mensen die representatief was voor inwoners uit heel Nederland, bewoners van de noordelijke provincies en een open raadpleging waar iedereen aan mee kon doen. Uit hun antwoorden kwamen diverse inzichten naar voren. Zo gaven veel deelnemers aan een forse investering van belastinggeld in de Lelylijn acceptabel te vinden, mits deze verbinding ook een forse tijdswinst oplevert. Tegelijkertijd vinden de meeste respondenten echter ook dat de natuur zo mogelijk last moet hebben van de spoorlijn. Bij zowel inwoners van de Noordelijke provincies als de rest van Nederland stonden korte reistijd, natuur en milieu namelijk in de top 3 belangrijkste doelen.
Op de hoogte blijven van het laatste nieuws over de openbare ruimte?
Wat ook opviel was dat de meningen over het aantal stations nogal uiteenliepen. Het percentage mensen dat de voorkeur gaf aan maximaal twee tussenstations (en dus een snellere verbinding) was namelijk vrijwel gelijk aan het percentage dat pleitte voor meer tussenstations (en dus betere bereikbaarheid). Uiteindelijk concluderen de onderzoekers dan ook dan vijf tussenstations de ideale middenweg is volgens deze raadpleging.
‘Keukentafel en tekentafel verbinden’
Staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) geeft aan tevreden te zijn met het onderzoek, dat mede onder haar leiding is uitgevoerd. “Het doet mij goed dat zoveel mensen de moeite hebben genomen om de raadpleging in te vullen en hun ideeën over de verbinding hebben doorgegeven. Met dit onderzoek hebben we de keukentafel met de tekentafel verbonden en dat is van onschatbare waarde. Ik vind het heel belangrijk om te weten wat inwoners willen, wat ze verwachten en waar hun zorgen zitten. Ik zal deze uitkomsten dan ook zeker meenemen in de verdere uitwerking van de plannen,” aldus Heijnen.
Hoe de resultaten precies gebruikt zullen worden, is nog niet bekend. Wel vertelt projectdirecteur Lelylijn Stijn Lechner aan Stadszaken dat bewoners later in het proces opnieuw naar hun mening zullen worden gevraagd. Het streven is dat rijk en regio in het najaar van 2024 samen een voorkeursvariant hebben vastgesteld.