Miljoenennota 2014 leidt tot onnodig krampachtige houding gemeenten
De miljoenennota bevestigt ieders verwachting: de gemeentelijke overheid wordt financieel gekort maar krijgt wel meer taken toegeschoven. Ervaring leert dat dit leidt tot een verkrampt handelende overheid. Visies en strategieën op het gebied van hun taakstelling worden opzij geschoven. Het eerste waar ze aan denken is het beperken van hun onderhoudsmaatregelen. Daarmee ontstaat niet alleen verloedering, maar dreigt ook kapitaalvernietiging van de openbare ruimte. Deze krampachtige houding is onterecht.
Volgens mij vraagt de nieuwe situatie juist om een nieuwe gemeentelijke missie voor haar openbare ruimte. Een kans die juist nu met beide handen moet worden aangegrepen! De missie en visie voor de komende jaren moet gaan over de nieuwe positie van de lokale overheid naar de gebruikers van de openbare ruimte, bedrijven en burgers. Out of the box denken, een nieuwe positie en een nieuwe organisatievorm kiezen, de afstand tussen de lokale overheid en de burgers verkleinen, een strategie kiezen die voldoet aan wat de burgers van de overheid mogen verwachten, juist nu kan een frisse en dynamische organisatie worden gecreëerd die effectief en efficiënt kan opereren.
Bij het kiezen van een nieuwe visie en strategie zal de gemeente eerst haar noodzakelijke doelstellingen helder moeten definiëren om daar vervolgens haar organisatievorm en partners bij te kiezen. Het als een bedrijf runnen van haar organisatie hoeft niet ten koste te gaan van rol of positie. Omdat het niet meer vanzelfsprekend is dat de overheid alles regelt en doet, kan ze de rol van externe partijen (taken uitvoeren, financieren, investeren) prima definiëren en uitwerken. En bovendien een duidelijke verdeling maken tussen wat de markt kan en moet doen en wat de burger kan en moet doen.
Uiteindelijk zal de gemeente vanuit een nieuwe missie, een heldere visie op het inrichten en beheer van haar openbare ruimte ontwikkelen. Deze zal uitmonden in een gemeentelijke rol die betrokkenheid en inzet op gebiedsniveau coördineert. De nieuwe organisatie krijgt hiermee focus en kan daarmee veel eenvoudiger haar nieuwe financiële doelstellingen realiseren. De inzet van de markt en de burger wordt een significant onderdeel van het beheerproces van de openbare ruimte. Het is toch ook het gebied waar wij allemaal in wonen, werken en recreëren!
Natuurlijk zijn de aangekondigde bezuinigingen pijnlijk maar ze leveren gemeenten ook een unieke kans om een waardevolle blauwdruk voor een lange periode te ontwikkelen. Een blauwdruk waarin een nieuwe lokale overheid vanuit een nieuw perspectief met burgers en bedrijven de openbare ruimte vormgeeft en in stand houdt.
Mello Lindner is senior adviseur Assetmanagement. Hij houdt zich bezig met strategische vraagstukken met betrekking tot het optimaliseren van beheerprocessen, het creëren van gebiedswaarde en de toekomstbestendige beheerorganisatie binnen gemeentelijke organisaties.
Deze column werd oorspronkelijk gepubliceerd op de website van Grontmij.