Ontwerpkracht voor bedrijventerreinen
Op vrijdag 10 mei presenteerden vier jonge ontwerpteams bestaand uit BNA-architecten, landschapsarchitecten en andere specialisten op bedrijventerrein Hoorn80 hun visies op energieneutrale bedrijventerreinen. De ontwerpstudie was een initiatief van BNA Onderzoek, Kortman Duurzame Gebiedsontwikkeling, de gemeente Hoorn en parkmanagement Hoorn.
De plannen, die waren ontstaan gedurende een pressure-cooker werkweek in april en nu in hun definitieve vorm werden gepresenteerd, gaven een goed beeld van hoe je de energietransitie van een bedrijventerrein zou kunnen verbinden met een kwaliteitsslag in de openbare ruimte. De gedachte: als je het dan toch aanpakt, doe het dan meteen goed.
De eindbeelden van Hoorn80 in 2050, dat volledig op groene, hernieuwbare energie draait, werden getoond aan een divers gezelschap van ondernemers, experts op gebied van energie en andere relevante thema’s, gemeente en provincie en parkmanagement.
Vier ontwerpteams, vier concrete toekomstvisies
De vier teams, die gedurende de workshopweek in april ter plekke onderzoek deden, maar ook gevoed werden door verschillende lezingen over nieuwe vormen van energieopwekking en de ruimtelijke inpassing daarvan, presenteerden elk een ander plan. Het team van Jurriaan de Bruijn stelt voor energie te besparen en op te wekken door de regen slim op te vangen en zolang mogelijk vast te houden. De grootste energiewinst is hierbij de verdampingskoeling voor de vele loodsen op het terrein.
Het plan van team Gerben Strikwerda plan stelt de ETNA voor, de Energy Transition Natural Accumulator, een eiland voor de kust met een stuwmeer erin, waarmee duurzaam opgewekte energie opgeslagen kan worden. Van daaruit willen zij een beloopbaar en afleesbaar smart grid aanleggen over het water en naar de bedrijven toe. Ondernemers kunnen aandeelhouder worden in de ETNA en aanhaken op het grid. Met het eiland wordt een extra natuur- en recreatiegebied én een energiehub gecreëerd.
Het derde plan, van het team van Moon Brader, kijkt naar het verdichten van de kern van Hoorn80 en het verdunnen van de randen. De ontwerpers constateren dat ondernemers allemaal veel te veel op hun eigen eilandje (kavel) zitten, en dat er een mentaliteitsverandering nodig is naar meer samenwerking als collectief. Dit team benadrukt het belang van het vergroenen van de smalle stroken restruimte tussen de kavels. In de randen stellen zij functies voor die het hele terrein helpen, zoals de materialenbank, maar ook verblijfsfuncties in het groen.
Het vierde plan van Adriaan Jurriëns en zijn team zoomt uit naar regionaal niveau, en ziet de West-Friese Omringdijk als structuur die heel goed te gebruiken is voor een nieuw energienetwerk: door warmte, koude en elektra langs deze dijk te laten lopen, wordt de uitwisseling van energie tussen 8 bedrijventerreinen die langs die dijk liggen mogelijk.
De grootste gemene deler van de vier plannen is de collectieve aanpak. Iets wat alle stakeholders en ook Jan Nieuwenburg, de burgemeester van Hoorn, erg belangrijk vonden. De resultaten worden momenteel gebundeld in een publicatie, die voor de zomer in digitale en gedrukte vorm zal worden gepresenteerd.
Team Jurriaan de Bruijn: De Kernweg wordt een intelligente logistieke strook. Een bestaande ondergrondse betonnen bak in de middenberm bergt het regenwater waarmee de gebouwen verwarmd en gekoeld worden.
Team Jurriaan de Bruijn: Jurriaan de Bruijn (Script Architecture), Fien Dekker en Lisette Woltjer (Bureau Rainaway), Ivo Tanis (Bureau Regen en Water)
Team Gerben Strikwerda: Nieuwe duurzame energiebronnen voor Hoorn80 koppelen aan een toegankelijk netwerk en een natuurlijke batterij in het Markermeer.
Team Gerben Strikwerda: Gerben Strikwerda en Bram van den Heuvel (Strikwerda van den Heuvel architecten), Robbert Jongerius en Gijs Rijnbeek (3585 Landscape Architects)
Team Moon Brader: Binnen het ruimtelijke grid van Hoorn80 is ruimte gecreëerd voor de energietransitie, klimaatadaptatie en verbetering van het verblijfsklimaat voor werknemers. Hiertoe is de kern van het terrein verdicht om maximale efficiency te bereiken (zie afbeelding links, de superas en het tussenbos). In de randen wordt aansluiting gezocht bij de kwaliteiten van de omgeving en is ruimte vrijgemaakt voor collectieve plekken met verblijfskwaliteit (rechtsboven, de social hub, links onder de bouwhub). De energietransitie is een ruimtelijke transitie en een transitie in mindset.
Team Moon Brader: Moon Brader (Buro Moon), Carolien Schippers (C-A-S), Alexander Herrebout (OTO Landscape Architecture), Pieter van Exter (Metabolic)
Team Adriaan Jurriëns: De West-Friese Omringdijk wordt ingericht als smart grid waarlangs energie kan worden gedeeld met de verschillende bedrijventerreinen langs de dijk.
Team Adriaan Jurriëns: Adriaan Jurriëns (Adriaan Jurriëns architecten), Marc Nolden (FREELANdSCHAP), Valerie Koppelle (K.A.S.), Tim van Beukering (Station-D architect)