Te weinig milieucontroles door personeelsgebrek omgevingsdiensten
Omgevingsdiensten slagen er niet in om alle afgesproken controles uit te voeren. Belangrijkste reden hiervoor is dat er onvoldoende deskundig personeel beschikbaar is. Dit concluderen de NOS en de regionale omroepen na een analyse van de jaarstukken over 2023 van de 29 omgevingsdiensten. Dit personeelstekort heeft ook effect op de kwaliteit, waardoor verschillende omgevingsdiensten niet voldoen aan de eigen kwaliteitseisen.
De omgevingsdiensten zijn instanties die zich bezighouden met de vergunningverlening, toezicht en handhaving op het gebied van milieu. Zo controleren ze onder meer of bedrijven die met risicovolle stoffen werken de milieuregels wel naleven. Daarnaast zien ze toe op de lozing van gevaarlijke stoffen (bijvoorbeeld pfas) en de naleving van milieuregels in de bouw en agrarische sector. Als deze diensten onvoldoende controles uitvoeren, kan dat dus negatieve gevolgen hebben voor het milieu en onze leefomgeving. Zo heb je immers kan dat de industrie meer stoffen gaat lozen dan is toegestaan.
Geen verrassing
Provincies en gemeenten zijn wettelijk verplicht regels te maken om de kwaliteit van het werk van de omgevingsdiensten te kunnen waarborgen. Deze kwaliteitseisen hebben onder meer betrekking op opleidingsniveau, werkervaring van medewerkers en hoe vaak bepaalde werkzaamheden uitgevoerd worden. Verschillende omgevingsdiensten hebben moeten om aan deze criteria te voldoen. Ook de afgesproken hoeveelheid controles wordt niet altijd gehaald. Dit laatste komt dus vaak door personeelstekort. Zo preekt Omgevingsdienst Zuid-Holland-Zuid bijvoorbeeld van een “achterstand die niet meer kon worden weggenomen” na het vertrek van ervaren inspecteurs.
Op de hoogte blijven van het laatste nieuws over de openbare ruimte?
Dit personeelstekort komt overigens niet uit de lucht vallen. In 2021 schreef een commissie onder leiding van oud-VVD-minister Jozias van Aartsen al een kritisch rapport over de kwaliteit van de omgevingsdiensten. Hierin werden ook tien aanbevelingen gedaan om die kwaliteit te verbeteren. Zo moest er meer geld beschikbaar komen voor de opleiding en training van personeel en zouden een aantal kleinere omgevingsdiensten moeten fuseren om meer slagkracht te ontwikkelen. “Er zijn nu te veel omgevingsdiensten om overal voldoende specialisten in dienst te hebben“, zegt Van Aartsen tegen de NOS. “We hebben geadviseerd om een ondergrens te hanteren voor de omvang van een omgevingsdienst.”. Maar met dat advies zou volgens Van Aartsen onvoldoende gedaan zijn.
ODNL-academie
Koepelorganisatie Omgevingsdienst NL wil niet reageren op concrete vragen van de NOS en de regionale omroepen. Wel laat ze in een statement weten dat men “constateert uit de verhalen van de leden dat het in deze tijd minder makkelijk is om gekwalificeerde, specialistische medewerkers te vinden. Soms duurt het invullen van vacatures langer dan gewenst.” Dit proberen de omgevingsdienste nu deels op te lossen door intern mensen op te leiden. “Omgevingsdienst NL investeert met de ODNL-academie in opleiding en training. De omgevingsdiensten zien het belang en investeren in collega’s en het zelf opleiden van nieuwe medewerkers.“