Kantorenpark Rijnsweerd klaar voor de toekomst
Kantorenpark Rijnsweerd in Utrecht staat aan de vooravond van een grote transformatie. Het doel is om het gebied om te vormen tot een levendige plek waar werk slechts een onderdeel is van een breder scala aan activiteiten, zoals sporten, wonen en recreëren. Het plan is om de kantoren te verbinden met de natuur, de binnenstad van Utrecht en elkaar, aldus Martijn van Eck van ingenieursbureau Kragten en Stef Weekers van Urban Matter Concepts.
De huidige uitdaging
Albert Hutschemaekers, adviseur van Stichting Kantorenpark Rijnsweerd, benadrukt dat het gebied momenteel vooral bestaat uit zelfstandige kantoorgebouwen met de auto als voornaamste vervoermiddel. ‘Er is nu nog weinig leegstand en om dat zo te houden moet het gebied zich meer stedelijk ontwikkelen. Werknemers willen niet meer van negen tot vijf in een kantoor opgesloten zitten. Die willen tussendoor even sporten, een hapje eten of een wandeling maken over het terrein. Daar nodigt het nu onvoldoende voor uit. In Rijnsweerd – zo dicht bij de stad – ligt potentie. Denk aan sportfaciliteiten, wonen, horeca en groen. Hier is ruimte.’
Begin februari 2024 presenteerden Kragten en Urban Matter het concept masterplan voor Rijnsweerd. Dit plan schetst een visie voor 2035, gebaseerd op input van verschillende stakeholders en analyses van geografische en ecologische data, gecombineerd met mobiliteitsonderzoeken. Het plan is in drie stappen opgedeeld: van kleine naar grote ingrepen om zo werkbare ambities te behouden.
De eerste stap is het creëren van meer ruimte en betere verbindingen voor voetgangers en fietsers, evenals het toevoegen van groen. ‘Vrijwel alle gebruikers geven aan dat meer groen een grote meerwaarde zou hebben voor Rijnsweerd. In natuurpark Bloeyendael zelf is dat dik in orde, maar het is de kunst die ecologische en belevingswaarde ook naar de rest van het terrein te trekken,’ zegt Martijn van Eck. Daarnaast worden er sportfaciliteiten zoals skaten, bootcamps en padel aan het gebied toegevoegd, en wordt de verbinding met de binnenstad van Utrecht verbeterd door onder andere veiligere fietstunnels.
Binnenplaatsen en parkeergelegenheid
De huidige binnenplaatsen van de kantoorgebouwen worden voornamelijk gebruikt als parkeerplaatsen. Ricky van Lingen van Kragten ziet dit als een gemiste kans en stelt voor om te kijken naar alternatieven zoals parkeerhubs of meerlaagse parkeervoorzieningen. Stef Weekers voegt daaraan toe dat het proces om eigenaren te overtuigen van de voordelen van deze veranderingen subtiel onderhandelen vereist. ‘Wanneer wordt het voor een gebouweigenaar een rendabele move om zijn parkeerterrein in te leveren? Er komt kwaliteit voor terug, en het biedt wellicht ook nieuwe ontwikkelkansen voor deze ondernemer. Die gesprekken voeren wij,’ aldus Weekers.
Op de hoogte blijven van het laatste nieuws over de openbare ruimte?
Publiek-private samenwerking
Albert Hutschemaekers: ‘Wij hebben nu als Stichting Kantorenpark Rijnsweerd besloten het initiatief naar ons toe te trekken, haalbare acties te formuleren en ons plan als een aanbod aan de gemeente te presenteren. We houden nadrukkelijk rekening met de publieke uitdagingen die er zijn, we zien die zelfs als kansen. En uiteraard gaan we in de uitvoering nauw samenwerken met de gemeente en provincie; uiteindelijk is het een publiek-private samenwerking. Maar we willen niet op hen wachten, we willen nú vooruit.’
Vooruitgang en coalities
Het creëren van een gezamenlijk perspectief voor de lange termijn is een van de grootste uitdagingen, gezien de diverse belangen van de ongeveer twintig eigenaren en de vele huurders en gebruikers. Stef Weekers geeft een voorbeeld van een eerste succesvolle samenwerking: ‘ASR is een van de grotere werkgevers op het terrein. Zij genereren in het weekend te veel energie met hun zonnepanelen. Om het net niet over te belasten gaat op vrijdag de schakelaar uit. Wij weten van twee kantoren elders op het terrein dat zij nog energie kunnen gebruiken. Deze partijen gaan we aan elkaar koppelen in een van de eerste coalities.’
Toekomstvisie
Martijn van Eck benadrukt dat de transformatie van Rijnsweerd niet alleen de klimaatdoelen, bereikbaarheid en leefbaarheid ten goede komt, maar ook het wonen in de regio aantrekkelijker maakt. Door dit via kleine projecten te doen ontstaat volgens hem energie die als katalysator kan werken voor de rest van de plannen. Hutschemaekers concludeert: ‘De partijen op Rijnsweerd kunnen enorm veel voor elkaar betekenen als ze bereid zijn van buiten naar binnen én van binnen naar buiten te kijken.’ Met deze aanpak hoopt Rijnsweerd zich te ontwikkelen tot een voorbeeld van een multifunctioneel stedelijk gebied waar werken, leven en recreëren harmonieus samengaan.