Bewoners maken de stad groen
Een groene stad is niet alleen een stad vóór bewoners, maar vooral een stad dóór bewoners. De uitdijende steden zijn dynamisch en uitdagend voor mensen, maar zij voldoen niet als het gaat om de gezondheid van mensen. O verigens ook niet van dieren en planten. Vergroening is daarom het noodzakelijke antwoord voor een gezonde leefomgeving.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in Stadswerk Magazine, onze partner.
Dat vergroening van de stad een levensnoodzaak is, is niet direct omstreden. Lastiger wordt het als je daar de vraag aan koppelt hoe dat dan moet. In een automatische reflex wordt gekeken naar de overheid, de gemeente voorop. Die
moet dat doen! En laten we duidelijk zijn: zonder de visie van de gemeente zal het ook niet lukken.
Gemeenten en ook bedrijven kunnen een zeer belangrijke bijdrage leveren en inspirerend werken.
Maar dat zal niet voldoende zijn als de inwoners van de steden zelf niet een actieve rol vervullen. Alleen een door de bewoners gedragen vergroening zal voldoende duurzaam zijn. Want een groene omgeving is iets van lange adem. Daar is goed onderhoud voor nodig en dat lukt alleen met draagvlak bij de bewoners zelf. Daarom is dit een pleidooi voor burgers die enthousiast de handen uit de mouwen steken om vergroening te realiseren en te onderhouden.
Daarom is dit een pleidooi om bewoners te zien als producent van hun (groene) leefomgeving en niet uitsluitend als consument. En simpelweg geldt ook de wet dat je zuiniger bent op iets waar je zelf aan bijdraagt. Ook dat is duurzaamheid.
Mooie voorbeelden
Het betrekken van bewoners bij de vergroening vande stad is niet nieuw. Er zijn tal van mooie voorbeelden
die als inspiratie kunnen dienen. Dat varieert van stadsmoestuinen, natuurspeelplekken, buurtboomgaarden,
schaapskudden op toekomstige bouwterreinen tot onderhoud van bijzondere begraafplaatsen.
En deze rij is moeiteloos uit te breiden. Al deze activiteiten berusten op bewonersinitiatieven. En dat is goed. En dat vraagt om meer want het zijn initiatieven die daadwerkelijk bijdragen aan een groene omgeving waarin mensen, dieren en planten gedijen. En de lijst is ook uit te breiden met bedrijven die zeer intensief werk maken van een goede verstandhouding van bedrijfsactiviteiten en ecologische omgeving.
Maar het is ook waar dat het heel vaak gaat om eenmalige activiteiten, vaak gedragen door enkele zeer
betrokken burgers. En met incidenten bereiken we ons hogere doel van een groene en gezonde stad niet.
Kan het ook op een grotere schaal? Om maar met de deur in huis te vallen: dat kan! Er zijn veel bewoners die mooie ideeën hebben, die bereid zijn de handen uit de mouwen te steken en die goede resultaten kunnen boeken. Maar dat gebeurt niet vanzelf. De belangrijkste voorwaarde is dat de overheid, c.q. de gemeente kiest voor een andere, meer faciliterende rol. De belangrijkste taak van de gemeente is visievorming en beleid zowel voor de ruimtelijke ordening als de rol van de bewoners in de samenleving. Met betrekking tot de groene stad zou de rol van de gemeente zich kunnen concentreren op een ruimtelijk beleid dat ruimte schept voor initiatieven van bewoners om vervolgens de uitvoering gezamenlijk ter hand te nemen. Die bewoners worden gefaciliteerd om met hun initiatieven te komen, die
uit te voeren en die te onderhouden. Daar zijn ook budgetten mee gemoeid; niet meer dan wanneer de gemeente het zelf doet, maar ook niet minder! Dus burgerparticipatie niet als invulling van bezuinigingen, maar bewonersinitiatief als mogelijkheid om tot duurzaam ruimtelijk, groen en sociaal beleid te komen.