Circulaire economie en de openbare ruimte
Bankjes van lokaal gekapte bomen, papier van gemaaid bermgras, bestrating van oude stenen, afvalbakken van gerecycled plastic… Allemaal mooie voorbeelden van circulaire toepassingen gekoppeld aan de openbare ruimte. De uitdaging nu is om dit op te schalen en verder te brengen. Vereniging Stadswerk en NVRD ondersteunen u graag bij deze uitdaging.
Van onze collega’s bij Stadswerk Magazine
Voor zowel Vereniging Stadswerk als NVRD is circulaire economie een centraal thema dit jaar. Samen organiseren we een serie bijeenkomsten over wat de circulaire economie betekent voor de openbare ruimte en vice versa.
Systeemverandering is nodig, maar wacht er niet op!
Er blijkt al veel energie te zijn om hier een succes van te maken. Gemeenten en afvalinzamelaars zoeken naar mogelijkheden om van afval grondstoffen te maken en circulair als doelstelling binnen de organisatie een volwassen plaats te geven: kringlopen sluiten, grondstoffen in de keten houden, gezonde materialen gebruiken die geen schade toebrengen en stoppen met het creëren van afval. Dit met de principes van de Ladder van Lansink in het achterhoofd.
Tegelijk is de praktijk weerbarstig. Bestaande structuren, belangen en ons economisch systeem zijn nog gebaseerd op een lineair model waarbij verdiend wordt aan het produceren van nieuwe producten. Om dit te doorbreken, en echt naar een circulaire economie te gaan, is een systeemverandering nodig. Dit klinkt heel groots – en dat is het ook wel – maar dat moet ons er niet van weerhouden gewoon te beginnen. En dat kan ook zeker! We geven u graag vijf tips
om hiermee lokaal aan de slag te gaan. Deze tips zijn naar boven gekomen tijdens de bijeenkomsten en door het project ‘Wij maken werk van circulair’.
Stel ambitieuze maar realistische doelen
Het begint met het formuleren van wat je wilt bereiken als gemeente of organisatie. Het is belangrijk dat in de organisatie de neuzen dezelfde kant op staan. We merken dat het vaak begint met één of een klein aantal enthousiastelingen. Het is zaak dat deze personen de rest van de organisatie meenemen. Ook helpt het als er concrete doelen worden gesteld, zoals 20 procent circulair inkopen bij werken in de openbare ruimte in 2020.
Begin klein, maar begin wel!
Zoals gezegd vraagt de overgang naar een circulaire economie veel. Dit neemt niet weg dat we gewoon moeten beginnen. Anders komt de verandering nooit. Begin bijvoorbeeld met een project in de buitenruimte circulair aan te pakken. Of koop een product circulair in. Zie hiervoor ook tip 4.
Betrek de markt
Je kunt als gemeente nog zoveel willen, de markt moet wel mee en kunnen leveren. Hierbij geldt het kip-en-eiverhaal: je moet het eerst vragen, anders gaat de markt niet leveren, maar je moet ook weer niet iets vragen wat de markt echt niet kan bieden. Het vraagt dus om goede afstemming en samenwerking.
De markt wil en kan veel, mits de verwachtingen reëel zijn en er op een passende manier wordt aanbesteed.
Kies producten bewust
Het doel van circulair moet duurzaamheid zijn. Hierbij is CO2-belasting een belangrijke indicator. Het is dan ook goed om bewuste keuzes te maken en voor producten te kiezen met een grote impact. Zo is bekend dat textiel en beton zeer vervuilende producten zijn. Tegelijkertijd moet je bewust zijn van wat voor jouw organisatie haalbaar is en wat jouw ‘circle of influence’ is. Als het gaat om de openbare ruimte is het verduurzamen van beton dus een mooie kans! (zie bijvoorbeeld Netwerk Betonketen)
Doe het samen
Ga het niet alleen doen! Door samen de markt te bevragen – zoals we met ‘Wij maken werk van circulair’ doen – creëer je volume en dat is aantrekkelijk voor de markt. Daarnaast kun je van elkaar leren. Bijvoorbeeld via de leerpunten uit de Greendeal Circulair Inkopen of via platform www.circulairondernemen.nl. Het regionale niveau is erg belangrijk bij circulaire economie: je kunt een regionale grondstofanalyse maken en op basis daarvan met de gemeenten en bedrijven een strategie ontwikkelen. Samen kom je verder.
