Herbestemming scheepswerf De Ceuvel
Het terrein van Ceuvel de Volharding was een voormalige scheepswerf in Amsterdam-Noord, een verlaten en vervuild terrein in de havens van Buiksloterham. In een economisch betere tijd zou deze plek gesaneerd en vervolgens volgebouwd zijn. De huidige tijd waarin geplande stedelijke ontwikkelingen stil komen te liggen en veel terreinen wachten op ontwikkeling, biedt kansen voor een alternatieve, minder kapitaalintensieve manier van ontwikkelen.
Het terrein blijft niet braak liggen. Het terrein wordt de komende tien jaar gebruikt als broedplaats voor de creatieve industrie.
Zuiveringsproces
Uitgangspunt bij het realiseren van de broedplaats De Ceuvel is de bodemvervuiling tegengaan op het terrein. Door ophoging met vervuild bagger en de voormalige activiteiten van de scheepswerf is het terrein sterk verontreinigd. Huidige technieken die kunnen worden ingezet om vervuiling tegen te gaan zijn kostbaar, niet duurzaam en beperken zich vaak tot het verbergen of verplaatsen van de vervuiling. De techniek van fytoremediatie, waarbij planten en bomen worden ingezet om verontreiniging in de bodem te stabiliseren, te verminderen of op te nemen, biedt een alternatief.
Ontwerp
Het park bestaat uit vlakte van grassen, vaste planten, korte omloophout en volwassen bomen die zorgen voor de opname en afbraak van vervuiling. Een verhoogde houten steiger zorgt ervoor dat er geen direct contact is met de vervuilde bodem. Het pad slingert door de beplanting en ontsluit de verschillende boten. Overbodige woonboten zijn op het land getakeld en omgevormd tot zeventien duurzame ateliers.
Het snoeiafval van het park wordt niet afgevoerd maar blijft op het terrein. Er worden producten ontwikkeld die gemaakt zijn uit biomassa en een biomassavergister zet de biomassa om in energie die gebruikt wordt op het terrein, zodat beheerskosten worden gereduceerd.
Alternatieve ontwikkelingsmodel
Startend vanuit de vervuiling van het terrein wordt gewerkt aan een alternatieve manier van herontwikkeling. Voorwaarde hierbij is de betrokkenheid van bewoners en gebruikers. Ze zijn ontwikkelaar, (landschaps)architect en gebruiker tegelijk en zijn georganiseerd in Vereniging de Ceuvel.
Onderzoek en Interactie
Er wordt onderzoek gedaan naar de organische zuivering op de Ceuvel door de Universiteit van Gent in België. Zij ontwikkelen programma’s voor afstudeer- en promotieonderzoeken, waarbij de Ceuvel als testlocatie zal dienen. Een kennisroute laat de uitkomsten zien van deze onderzoeken en informeert over de duurzame principes van het zuiverend park. Er worden workshops gegeven om bewoners en bezoekers te informeren en enthousiasmeren over het park.
Het wordt plek waar onderzoekers, ontwerpers, bewoners, overheden, ondernemers, landbouwers en scholieren gezamenlijk de toekomst van de plek bepalen. Kortom, de bodemvervuiling is niet langer het probleem van deze plek maar juist de katalysator van vernieuwende concepten en initiatieven op het gebied van (culturele) duurzaamheid.
Kansen
De innovatieve manier van herontwikkeling die op de Ceuvel wordt toegepast kan een voorbeeld zijn voor vele verlaten, vervallen en vervuilde terreinen. De vele braakliggende terreinen en onderbenutte delen van de stad bieden de mogelijkheid plekken te ontwikkelen die een aanvulling zijn op het huidige aanbod van openbare ruimte in de stad.
