Snelfietsroutes: hoe, waar en waarom?
Met de (elektrische) fiets worden steeds grotere afstanden overbrugd, ook voor woon-werkverkeer. Om dat te faciliteren, worden steeds meer snelfietsroutes aangelegd. Hoe pak je zoiets aan en hoe maak je goed onderbouwde keuzes? Anton van Osta en Robert Coffeng van Antea Group vertellen erover.
Van onze partner Stadswerk Magazine
Wat is een snelfietsroute en wat is er goed aan?
Een snelfietsroute is een directe, hoogwaardige route tussen verkeersaantrekkende voorzieningen, zoals werklocaties, scholen en winkelgebieden. De tracering is zodanig dat korte verbindingen ontstaan wat uitnodigt om de fiets als volwaardig alternatief van de auto te overwegen. Het gebruik van de snelfietsroute is vooral gericht op dagelijks woon-werk- en woonschoolverkeer, maar uiteraard is de route voor iedereen bruikbaar en toegankelijk.
Om dit gebruik te stimuleren, heeft de snelfietsroute een hoog kwaliteitsniveau voor de fietser. Dit komt onder andere terug in de breedte (een snelfietsroute is nadrukkelijk breder dan een ‘normaal’ fietspad), de verharding (uitgangspunt is asfalt, in meeste gevallen rood), zoveel mogelijk in de voorrang, een minimaal aantal stops (fietser wil zo veel mogelijk kunnen doorrijden) en een apart tracé (vrijliggend ten opzichte van de weg / volledig eigen tracé / fietsstraat bij weinig autoverkeer). Naast vermindering van het autoverkeer door snelfietsroutes dragen deze bij aan gezondheid (meer bewegen), milieu (fietsen in plaats van autoverkeer), kostenbesparing en beleving van de ruimte. In diverse onderzoeken blijkt dat de kosten voor files, maar ook gezondheid en milieu al snel doorwegen en gereduceerd kunnen worden door te kiezen voor de fiets als vervoermiddel.
Wat komt er zoal kijken bij het realiseren van een snelfietsroute?
Allereerst moet je het verwacht gebruik in kaart brengen: fietspotentie in de toekomst aan de hand van de ligging van voorzieningen. Vervolgens kijk je hoe je de ruimtelijke inpassing aanpakt: welke infrastructuur ligt er al en moet opgewaardeerd worden tot het kwaliteitsniveau van een snelfietsroute? En waar moet nieuwe infrastructuur aangelegd worden en wat is daarvoor nodig? Denk daarbij aan bestemmingplanwijzigingen, grondaankoop, natuurcompensatie, verlichting, etc. Met name de delen binnen de bebouwde kom kennen inpassingsproblemen vanwege bebouwing en andere ‘harde’ elementen. De grootste winst in snelheid en comfort van de fietsvoorzieningen is dan ook vooral buiten de bebouwde kom te halen. Binnen de bebouwde kom spelen vooral het kunnen doorrijden (bijvoorbeeld slimme maatregelen om wachten bij verkeerslichten te minimaliseren) en de verkeersveiligheid (voorkomen van conflictsituaties met autoverkeer) een belangrijke rol.
Heb je tips voor gemeenten met ambities voor snelfietsroutes?
Een snelfietsroute realiseer je niet alleen, je moet denken op bovenlokaal niveau. Ga daarom in gesprek met buurgemeenten, regio organisaties en de provincie. Vaak kunnen zij helpen met financiering en zorgen voor gezamenlijke planvorming. Vanwege de vele partijen met verschillende belangen is de inzet van een onafhankelijke partij om het proces te begeleiden aan te raden. Zo’n onafhankelijke organisatie kan belangen afwegen, veel werk uit handen nemen en natuurlijk kennis en ervaringen uit andere steden en regio’s in de planontwikkeling benutten.