Kosten invoering Omgevingswet hoger dan gedacht
Gemeenten moeten veel meer investeren dan verwacht om de invoering van de Omgevingswet soepel te laten verlopen. Dit blijkt uit recent onderzoek van de interbestuurlijke werkgroep Financiën Omgevingswet. Wat voor effect heeft dit op de invoering van deze decentralisatie?
Afgelopen januari schatte men nog dat de invoeringskosten voor de Omgevingswet voor alle gemeenten gezamenlijk tussen de 200 en 300 miljoen euro zouden bedragen. Daar zouden per jaar echter ook structurele baten van 70 tot 140 miljoen euro tegenover staan. Volgens de werkgroep waren deze inschattingen echter te optimistisch. Ze zou namelijk een aantal van de ‘grote effecten’ uit eerdere onderzoeken niet herkennen. Deze dienen daarom ook niet in het totaalplaatje te worden opgenomen, waardoor de totale kosten flink hoger zullen uitvallen dan verwacht. Naar verwachting maakt de werkgroep binnen een week de exacte cijfers bekend.
Gemeenten dragen kosten zelf
De werkgroep verklaart dat gemeenten in eerste instantie met hogere kosten te kampen krijgen, vanwege veranderende taken. Tegelijkertijd dalen door de stelselwijziging ook de inkomsten uit leges en het gemeentefonds. Hierdoor wordt de financiële klap nog groter. Bij het hoofdlijnenakkoord voor de financiële gevolgen van de Stelselherziening Omgevingsrecht uit 2016, spraken de verschillende partijen af dat de gemeenten deze transitiekosten zelf moesten dragen. Volgens de werkgroep zouden de gemeenten hun takenpakket kunnen herorganiseren om deze extra kosten te compenseren. Daarnaast zou de Omgevingswet meer lokale beleidsruimte opleveren, die gemeenten kunnen gebruiken voor het invoeren van ‘efficiënte oplossingen in beleid en inrichting’.
Oproep aan VNG
Diverse gemeenten maken zich inmiddels zorgen over de financiële gevolgen van de Omgevingswet. Ongeveer veertig van hen hebben daarom de handen ineengeslagen om de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in actie te laten komen. Bij de komende Algemene Ledenvergadering van september wil de groep een motie indienden om de VNG een half jaar voor de intreding van de Omgevingswet alle gemeenten te raadplegen over de financiële gevolgen hiervan. Ook willen ze de garantie dat de invoering de komende tien jaar voor gemeenten budgetneutraal zal verlopen. Hiervoor zou het rijk extra middelen beschikbaar moeten stellen.
Volgens Binnenlands Bestuur, is het echter twijfelachtig dat de VNG hierin mee zal gaan. De vereniging zou hiervoor namelijk nog onvoldoende informatie hebben en wil de decentralisatie bovendien niet laten afhangen van financiële onzekerheid.
Bron: Binnenlands Bestuur
