Fuseren blijkt goedkoper dan ambtelijk samenwerken
Adviesbureau Leeuwendaal deed een inventarisatie van de ervaringen van dertien herindelingen en drie ambtelijke samenwerkingsverbanden in de afgelopen vijf jaar. Daaruit bleek dat gemeenten die fuseren financieel beter af waren dan gemeenten die ambtelijk samenwerken. Fuseren zou met name goed zijn voor een daling in personeelslasten.
Volgens adviseur Han Hiemstra kan deze daling tot ‘in de miljoenen euro’s’ oplopen. Overige kostenbesparingen door fusering waren waarneembaar op onder meer (onderhoud van) systemen en gebouwen, inkoop en externe inhuur. Hiemstra concludeert dat ambtelijke vormen van samenwerking ‘slechts beperkt efficiënter’ zijn dan zelfstandige gemeenten.
Verder verbeteren gefuseerde gemeenten hun positie in de bestuurlijke omgeving. “Provincies zien de nieuwe gemeente meer als gesprekspartner, zeker als de betreffende gemeente in de hiërarchie qua grootte aardig is opgeklommen,” aldus Hiemstra. Ook bestuurlijke posities in commissies zouden hierdoor gemakkelijker te behalen zijn.
Cultuurverschil
Uit de inventarisatie blijkt tevens dat organisaties op gebied van dienstverlening er kwalitatief op vooruit gaan en minder kosten maken. “De voorlopige conclusies van de Rijksuniversiteit Groningen dat herindeling alleen maar tot duurdere organisaties leidt, is wat ons betreft dan ook voorbarig,” zegt Hiemstra. Hij geeft bovendien aan dat hogere of lagere kosten geheel afhankelijk zijn van de wijze van onderlinge verrekening in de organisaties.
Leeuwendaal onderzocht ook de theorie dat fusies vaak door cultuurverschillen moeizaam verlopen. Volgens de onderzoekers is dit nauwelijks tot niet ter sprake, omdat de culturele identiteit in gemeenten tegenwoordig ‘veel minder diepgeworteld is’. “Het gaat vaak meer om algemene weerstand tegen veranderen dan om feitelijke cultuurverschillen tussen organisaties,” aldus Hiemstra.
Betere dienstverlening
Bovendien concludeert het adviesbureau dat gefuseerde gemeenten doorgaans een betere dienstverlening naar de burger toe weten te realiseren. “Wijk- en dorpscontactfunctionarissen vervullen een belangrijke brug tussen burgers en de ambtelijke organisatie. De eigenheid van kernen is in een aantal fusiegemeenten niet alleen behouden, maar zelfs versterkt’.
U kunt het gehele verslag van de inventarisatie van adviesbureau Leeuwendaal hier lezen.
Bron: Binnenlands Bestuur
