Leren van meldingen openbare ruimte
CROW en Stichting RIONED hebben BOR-MELD (Beheer Openbare Ruimte Meldingen) ontwikkeld. Dankzij dit meldsysteem kunnen beheerders hun beheerinspanning optimaliseren. De gemeente Breda registreert haar meldingen al ruim vijftien jaar, zij het niet conform BOR-MELD. Niettemin laat het zien dat registreren een schat aan informatie oplevert voor effectief beheer.
De gemeente Breda ontvangt jaarlijks ongeveer 30.000 meldingen openbare ruimte. Meldingen over verlichting vormen het leeuwendeel, gevolgd door riolering en reiniging. Voor een aantal typen meldingen, zoals wortelopdruk, beschikt de gemeente niet alleen over geregistreerde meldingen, maar ook over reguliere inspecties. In dit artikel wordt het onderwerp ‘boomwortelopdruk’ gebruikt om de meerwaarde van het gebruik van meldingen te illustreren. Jaarlijks ontvangt Breda tussen de 350 en 600 meldingen waarbij sprake is van wortelopdruk onder verharding.
Breda voert reguliere weginspecties uit om te onderzoeken of de verharding voldoet aan de vigerende kwaliteitseisen conform de CROW Kwaliteitscatalogus Openbare Ruimte (KOR). Verharding die niet voldoet, wordt opgenomen in het uitvoeringsprogramma. Idealiter leidt dit tot een situatie waarbij de burgers bij een identieke beeldkwaliteit even tevreden zijn over de toestand van de verhardingen en de meldingen nauw samenhangen met de bevindingen van de weginspecties.
Meldingen boomwortelopdruk
In de analyse van de meldingen boomwortelopdruk is eerst gekeken naar de verdeling van de meldingen over de stad. Daarbij is vanuit het oogpunt van privacy geen informatie meegenomen over de melder zelf, maar alleen over de locatie van de boomwortelopdruk. We hebben niet onderzocht of meldingen vooral worden gedaan over de eigen buurt of straat of dat juist passanten melding maken.
Professional in de openbare ruimte? Dan lees je Stadswerk Magazine!
De meldingen boomwortelopdruk zijn niet gelijk verdeeld over de stad. Een klein aantal buurten blijkt verantwoordelijk te zijn voor het merendeel van de meldingen gerelateerd aan boomwortelopdruk. Deze gebieden zijn nader onderzocht. Ook binnen de buurt is sprake van een beperkt aantal ‘hotspots’, ofwel plekken met relatief veel meldingen. Een vergelijking met weginspecties leert dat niet alle plekken met waargenomen gebreken ook leiden tot meldingen en vice versa.
Doorvertaling naar beleid
De vergelijking tussen meldingen en inspectieresultaten is ook uitgevoerd per type verharding. Hieruit volgt het interessante inzicht dat de mate waarin burgers een gebrek accepteren wegafhankelijk is, zie figuur 3. Deze figuur toont het aantal meldingen waarbij wortelopdruk de oorzaak was, uitgedrukt in jaarlijks aantal per vierkante kilometer, voor verschillende wegtypen. Daarnaast is het aantal inspectiewaarnemingen van wortelopdruk in dezelfde periode opgenomen. Duidelijk zichtbaar is dat wortelopdruk ongeveer even vaak wordt geconstateerd bij inspecties van voetpaden en parkeerplaatsen, maar dat inwoners veel meer melding maken van wortelopdruk bij voetpaden dan bij parkeerplaatsen. Een mogelijke verklaring is dat mensen de begaanbaarheid van voetpaden belangrijker vinden dan van parkeerplaatsen. Dit gegeven kan de gemeente Breda meenemen bij het vaststellen van de beoogde beeldkwaliteit, hetgeen een directe relatie heeft met het benodigde budget.
Inzicht in effecten klimaatverandering
Een van de gevolgen van klimaatverandering is een toename van de gemiddelde temperatuur. Voor de jaren 2006-2020 is onderzocht in hoeverre het aantal meldingen boomwortelopdruk samenhangt met de gemiddelde temperatuur. Figuur 4 toont de aantallen meldingen ‘boomwortelopdruk’ per week en de gemiddelde temperatuur, gecorrigeerd voor dagpieken en seizoensinvloeden door toepassing van een lopend gemiddelde. Duidelijk zichtbaar is dat een relatief warme periode steeds met een vertraging van een half jaar tot een jaar gevolgd wordt door een relatief hoog aantal meldingen boomwortelopdruk . Een dergelijke relatie is (nog) niet goed te leggen met weginspecties en temperatuur, aangezien de weginspecties een tweejaarlijkse momentopname zijn. Deze relatie tussen langlopend gemiddelde tempera tuur en meldingen wortelopdruk is een van de eerste tastbare aanwijzingen dat klimaatverandering invloed kan gaan hebben op de kosten van het beheer van de openbare ruimte. Deze resultaten passen bij literatuur die aangeeft dat in ons klimaat een stijgende temperatuur leidt tot een toename van de bomengroei zolang deze niet wordt belemmerd door een tekort aan bijvoorbeeld water- of voedingsstoffen.
Leren van meldingen: zorg voor goede registratie
Het meldingsproces bij Breda is net als bij andere gemeenten ingericht op het efficiënt afhandelen van meldingen. Dit betekent dat meldingen bij binnenkomst worden ingedeeld in een categorie en het probleem van de burger wordt omschreven in een vrij tekstveld. Het tekstveld wordt na afhandeling soms aangevuld met details van de reparatie. Het is goed mogelijk deze vrije tekstvelden te analyseren met machine learning algoritmen, maar daarmee is natuurlijk niet meer informatie te ontsluiten dan oorspronkelijk is opgenomen in de registratie.
Het verdient in de nabije toekomst dan ook aanbeveling dat gemeenten breed gebruik gaan maken van de BOR-MELD systematiek, waarmee niet alleen het ervaren probleem, maar ook de achterliggende oorzaak en genomen actie worden vastgelegd. Dit maakt het voor veel voorkomende meldingen mogelijk dat elke gemeente de beheeractiviteiten en het beleid met bijbehorend ambitieniveau optimaliseert. Voor minder frequent voorkomende typen meldingen maakt dit het ook mogelijk om vergelijkingen tussen gemeenten uit te voeren en zo van elkaar te leren.
Van onze partner, Stadswerk Magazine (nummer 4, 2021). Tekst: Johan Post, Jeroen Langeveld. Urban Water
Huub Wirken, Anton Lips. Gemeente Breda
Foto: Famartin, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
